Pryszczyca – jedno z największych zagrożeń dla zwierząt parzystokopytnych
Pryszczyca to jedna z najbardziej zakaźnych chorób wirusowych, jakie dotykają zwierzęta parzystokopytne – zarówno dzikie, jak i hodowlane. Choć wirus nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzi, jego wystąpienie u zwierząt może prowadzić do poważnych strat ekonomicznych w rolnictwie i gospodarce całego kraju.
Gatunki szczególnie wrażliwe na zakażenie:
• jeleniowate (jelenie, sarny, daniele, łosie),
• dziki,
• muflony,
• żubry.
W przypadku wybuchu ogniska choroby, zakażenia wśród dzikiej fauny mogą bardzo szybko przenieść się na zwierzęta hodowlane, co skutkuje wprowadzeniem restrykcji sanitarnych, kwarantann, a nawet masowymi odstrzałami i utylizacją zwierząt.
Jak dochodzi do zakażenia?
Wirus pryszczycy przenosi się:
• bezpośrednio – przez kontakt między zakażonymi zwierzętami,
• pośrednio – przez:
• zanieczyszczone ręce, odzież, obuwie, narzędzia i sprzęt,
• pojazdy,
• trofea myśliwskie, skóry i inne produkty pochodzenia zwierzęcego,
• kontakt ze zwłokami zakażonych dzików.
Wirus przenosi się również z wiatrem, co czyni go wyjątkowo trudnym do kontrolowania.
Przetrwanie wirusa w środowisku:
Pryszczyca to wirus o wysokiej odporności środowiskowej. Oto przykłady jego przeżywalności:
• do 50 dni w wodzie,
• do 74 dni na pastwisku,
• do 2 miesięcy w glebie, oborniku, słomie, sierści i skórze,
• 11–13 tygodni na butach,
• do 190 dni w mięsie solonym i peklowanym.
Nie wszystkie środki dezynfekujące działają na wirusa pryszczycy – nie jest on wrażliwy m.in. na alkohol i związki jodu.
Objawy pryszczycy u zwierząt:
• pęcherze i nadżerki na języku, dziąsłach i w jamie ustnej,
• zmiany skórne w przestrzeniach międzypalcowych,
• kulawizna,
• ślinienie się,
• gorączka.
Uwaga! Potwierdzenie pryszczycy może nastąpić wyłącznie na podstawie dodatnich wyników badań laboratoryjnych. Każde podejrzenie tej choroby należy niezwłocznie zgłosić służbom weterynaryjnym.
Czy wirus pryszczycy jest groźny dla ludzi?
Na szczęście zakażenia u ludzi należą do rzadkości i zazwyczaj mają łagodny przebieg. Wirus ten nie stanowi zagrożenia dla zdrowia publicznego, ale jego obecność u zwierząt jest bardzo poważnym problemem dla rolnictwa i gospodarki.
Jak zapobiegać?
Każdy użytkownik lasu – zwłaszcza myśliwi i leśnicy – powinien pamiętać o podstawowych zasadach bioasekuracji:
✅ dokładnie wypierz odzież łowiecką po kontakcie ze zwierzętami,
✅ umyj i zdezynfekuj obuwie,
✅ oczyść koła pojazdu,
✅ wyczyść i zdezynfekuj cały używany sprzęt,
✅ ogranicz kontakt z martwymi dzikami – mogą być źródłem wirusa przez wiele tygodni.
Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni!
W walce z pryszczycą liczy się każda czujność i odpowiedzialność. Choroba ta może pojawić się nagle i rozprzestrzenić się w zastraszającym tempie – nie bagatelizujmy zagrożenia. Zachowujmy środki ostrożności, edukujmy innych i reagujmy natychmiast na wszelkie podejrzenia.