Asset Publisher
Bieganie
Bieganie to dziś, obok jazdy na rowerze, najpopularniejszy sport uprawiany przez Polaków.
W ostatnim sondażu firmy ARC Rynek i Opinia regularne bieganie zadeklarowało 21 proc. badanych. Do tej formy aktywnego spędzania wolnego czasu przekonuje się coraz więcej osób, co widać szczególnie na ulicach dużych miast. Warto jednak, by biegacze dobiegli także do lasów.
Dlaczego, ulegając modzie na zdrowy styl życia, wybieramy akurat bieganie? Jest to z pewnością najbardziej demokratyczna dyscyplina sportu. Uprawiać ją może każdy, niezależnie od wieku. W październiku ubiegłego roku maraton w Toronto ukończył stulatek, Brytyjczyk Fauja Singh. Zmarły trzy lata temu Polak Henryk Braun biegał do 96 roku życia. Także stan zdrowia nie zawsze jest przeszkodą. W imprezach w całej Polsce na starcie stawia się przynajmniej kilkudziesięciu zawodników poruszających się o kulach. Standardem jest udział w większych biegach zawodników poruszających się na wózkach.
Bieganie to też z pewnością jeden z najtańszych sportów, do którego uprawiania w ostateczności wystarczą buty za kilkadziesiąt złotych
Bieganie to też z pewnością jeden z najtańszych sportów, do którego uprawiania w ostateczności wystarczą buty za kilkadziesiąt złotych. A przy tym jeden z najbardziej efektywnych dla chcących zrzucić wagę. Godzinny bieg pozwala spalić tysiąc kalorii. Dla porównania, jeżdżąc tak samo długo na rowerze spalimy 300-600 kalorii, pływając - 400 kalorii, a uprawiając aerobic – około 550 kalorii. Do tego biegać możemy o każdej porze roku (przy odpowiednim zabezpieczeniu, biegaczom niestraszne są nawet kilkunastostopniowe mrozy) i wszędzie. Choć najlepiej, rzecz jasna, po lesie.
Zielona bieżnia
Dlaczego właśnie tam? Powód jest oczywisty. O ile przyjemniej biega się tam, gdzie unosi zapach drzew, zamiast smrodu spalin. Gdzie słychać szum liści i śpiew ptaków, a nie wielkomiejski zgiełk. Gdzie wiatr nie wieje nam w twarz, tylko delikatnie orzeźwia, a słońce, zamiast świecić w oczy, delikatnie sączy się rozproszone przez liście.
Bieganie po lesie jest nie tylko przyjemniejsze, ale też zdrowsze. – Powietrze w lesie jest kilkadziesiąt razy czystsze niż w miastach, a olejki eteryczne wydzielane przez drzewa mają działanie bakteriobójcze i grzybobójcze. W dodatku żywa zieleń i panująca w lesie cisza działają na człowieka uspokajająco – tłumaczy Anna Malinowska, rzeczniczka Lasów Państwowych.
Wpływ na nasze zdrowie ma też to, po czym biegamy. Pod tym względem leśne ścieżki mają zdecydowaną przewagę nad asfaltem i płytami chodnikowymi. Są miękkie i amortyzują wstrząsy podczas stawiania kroków. Ma to zbawienny wpływ przede wszystkim na nasze kolana i kręgosłup.
Od czego zacząć przygodę z bieganiem? Od zakupu odpowiednich butów
Od czego zacząć naszą przygodę? Od zakupu odpowiednich butów. Używanie przypadkowego obuwia, nawet sportowego, nie ma sensu, bo z pewnością zniechęci do biegania. Buty dla biegaczy mają odpowiednio wyprofilowaną podeszwę, żeby ułatwić przetaczanie stopy, i – przynajmniej te klasyczne, treningowe - amortyzację, żeby niwelować wstrząsy.
Przed wyborem obuwia powinniśmy sprawdzić, jak stawiamy stopę podczas robienia kroku. Najlepiej w tym celu obejrzeć podeszwę butów noszonych jakiś czas noszonych na co dzień. Jeśli jest bardziej starta od strony wewnętrznej - musimy szukać butów dla pronatorów, jeśli od zewnętrznej – dla supinatorów, a jeśli jest starta w miarę równomiernie – mamy stopę neutralną. Możemy to też sprawdzić stawiając mokrą stopę na kartce papieru. Dzięki odpowiedniemu dobraniu butów nasz krok będzie stabilniejszy, a mięśnie i ścięgna równomiernie obciążone, a więc mniej podatne na kontuzje.
Kolejna rzecz, jaka powinniśmy wziąć pod uwagę, to podłoże, po którym będziemy biegać. W większości przypadków najlepsze będą buty uniwersalne, doskonale nadające się do biegania i w mieście, i po leśnych ścieżkach. Producenci oferują też buty trailowe, czyli do biegania w trudnym terenie. Te świetnie sprawdzą się na ścieżkach leśnych, a nawet poza nimi, jednak już bieganie na asfalcie będą mniej komfortowe. Mają mocno profilowaną podeszwę, często są cięższe, bardziej zabudowane i mniej przewiewne.
Coraz większą popularność zdobywają buty do biegania naturalnego. Są prawie zupełnie pozbawione amortyzacji, mają głęboko nacinaną podeszwę i miękką cholewkę, co umożliwia wyginanie ich w każdą stronę. Bieganie w takich butach przypomina bieganie boso. Polecane są osobom, które mają już za sobą kilkusetkilometrowy trening i zdążyły wzmocnić mięśnie nóg.
Inspektor gadżet
Buty to w zasadzie jedyny zakup niezbędny, by wyruszyć na trasę. Zacząć bieganie możemy w zwykłej bawełnianej koszulce, choć oczywiście bardziej komfortowo będziemy się czuć w tzw. koszulce technologicznej. Jest wykonana ze sztucznej tkaniny, która jest przewiewna, nie wchłania potu, nie przykleja się do ciała i nie obciera.
W specjalistycznych sklepach dla biegaczy możemy kupić dowolny element ubioru. Wczesną wiosną przydatna może się okazać chroniąca przed wiatrem i zimnem bluza, długie spodnie, cienka czapka i rękawiczki. Producenci odzieży oferują stroje na każdą pogodę, nawet kilkunastostopniowy mróz. Z ubiorem nie należy jednak przesadzać. Powinniśmy ubierać się tak, by przed rozpoczęciem biegu było nam odrobinę za zimno. Po krótkim wysiłku i tak za chwilę będzie nam zbyt ciepło. Gruby ubiór, wbrew temu co można zobaczyć w niektórych filmach, nie pomaga w szybszym zrzuceniu wagi podczas treningu.
Różnorodność i ilość sprzętu dla biegaczy jest już tak duża, że powstają sklepy przeznaczone wyłącznie dla uprawiających ten sport. Wśród mniej lub bardziej przydatnych gadżetów znajdziemy m.in. okulary (dobrze trzymające się głowy, zwykle w wymiennymi szkłami na różną pogodę lub porę dnia), pasy z bidonami (przydatne, kiedy biegamy w upale lub więcej niż 10 km) czy pulsometry. Te ostatnie to urządzenia, najczęściej w formie zegarków, z wbudowanym odbiornikiem GPS i monitorem tętna, współpracujące z domowymi komputerami. Profesjonalistom pozwalają mierzyć wszystkie parametry biegu (czas, trasa, dystans, prędkość, tempo, wysokość nad poziomem morza itp., szacunkową liczbę spalonych kalorii) i kondycję organizmu (tętno) i odpowiednio planować trening. Dla amatorów są świetnym motywatorem. Pozwalają śledzić postępy, bić kolejne rekordy i chwalić się nimi w serwisach społecznościowych. Zakup pulsometru to wydatek od kilkuset do ponad tysiąca złotych, jednak posiadając smartfona możemy zastąpić pulsometr jedną z wielu darmowych aplikacji, dających podobne możliwości.
Do biegu
W polskich lasach miejsc, w których można biegać są tysiące. Najlepiej nadają się do tego ścieżki dydaktyczne i szlaki turystyczne. Samych ścieżek dydaktycznych, czyli szklaków poprowadzonych wzdłuż najciekawszych obiektów przyrodniczych czy miejsc historycznych, oznakowanych tablicami informacyjnymi, jest w lasach blisko 500. Oprócz tego leśnicy wyznaczyli ponad 22 tys. km pieszych szlaków. To dystans odpowiadający ponad 520 maratonom.
W polskich lasach miejsc, w których można biegać są tysiące. Najlepiej nadają się do tego ścieżki dydaktyczne i szlaki turystyczne
W lasach powstają też pierwsze trasy przeznaczone specjalnie dla biegaczy. Na przykład, leśnicy z Kalisza Pomorskiego wytyczyli w Cybowie ścieżkę z oznaczeniami pokonanego dystansu co 100 metrów. Zaczyna się ona i kończy na obrzeżach miejscowego stadionu i liczy 2600 metrów.
Tras do biegania jest w lasach tyle, że z większości miejsc w Polsce dojedziemy do nich samochodem w pół godziny. Zwykle w pobliżu znajdziemy leśny parking oraz miejsca biwakowe lub wiaty turystyczne, gdzie można odpocząć. Najbliższą ścieżkę czy szlak najłatwiej znajdziemy w Leśnym Przewodniku Turystycznym Czaswlas.pl (więcej o nim na str. XX). Wszelkich informacji udzielą także pracownicy nadleśnictw, do których telefony możemy znaleźć na stronach internetowych regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych.
Inną formą promocji biegania po lasach jest udział leśników w organizowaniu zawodów. Takich imprez jest w kraju kilkadziesiąt: od lokalnych biegów na krótkich, kilkukilometrowych dystansach do maratonów, ściągających nawet zawodników z zagranicy.
Na start
Podczas pierwszych treningów powinniśmy pamiętać, że to jeszcze nie wyścig. Szybki, ale krótki bieg nic nam nie da. Prędzej nabawimy się kontuzji i zniechęcimy do biegania, niż poprawimy kondycję czy zrzucimy wagę (organizm zaczyna spalać tłuszcz najwcześniej po 30 minutach biegu). Lepiej zacząć od kilkuminutowego marszu, przejść do marszobiegu, a dopiero później do – wciąż bardzo wolnego – biegu. Po kilku takich treningach większość z nas będzie w stanie biegać przez około pół godziny bez zatrzymywania się. Parę tygodni później można spróbować swoich sił w pierwszych zawodach. Nie bójmy się porażki. Najlepsi biegacze dobiegają wprawdzie do mety biegu na 5 km w około 15 minut, jednak limit na ukończenie takich zawodów to zwykle 60 minut. W godzinę te 5 km można pokonać spacerem.
Start w zawodach świetnie motywuje do dalszego biegania: osiągania coraz lepszych czasów i przemierzania coraz dłuższych dystansów. Jak to robić – powiedzą nam poradniki, które bez problemu znajdziemy w Internecie czy księgarniach. Warto do nich zajrzeć, by nasze bieganie stało się stylem życia a nie tylko chwilową mogą. Nestor biegaczy Henryk Braun, powtarzał „kto biega całe życie, ten się czuje znakomicie". 8 milionów Polaków już mu uwierzyło.
Asset Publisher
Asset Publisher
Obszary Natura 2000
Obszary Natura 2000
Celem działania europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000 jest powstrzymanie wymierania zagrożonych roślin i zwierząt oraz ochrona różnorodności biologicznej na terenie Europy. Do wdrożenia sieci zobowiązane są wszystkie kraje Wspólnoty.
Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów:
- obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), wyznaczone do ochrony populacji dziko występujących ptaków,
- specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), chroniące siedliska przyrodnicze i gatunki roślin i zwierząt.
Podstawą wyznaczania obszarów Natury 2000 są kryteria naukowe.
Na terenie kraju obecnie są wyznaczone 144 obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) i 823 obszary ochrony siedlisk (SOO), w tym 364 obszary mające znaczenie dla Wspólnoty. Pokrywają one prawie 20 proc. powierzchni kraju.
Większość obszarów naturowych powstała na terenach leśnych. Stanowią one 40 proc. gruntów w zarządzie PGL LP, zajmują ponad 2,8 mln ha.
Na terenie naszego nadleśnictwa wyznaczonych jest dziewięć obszarów Natura 2000: 8 obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW) – projektowanych specjalnych obszarów ochrony i 1 obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO). Dwa z obszarów Natura 2000 – OZW Grądy w Dolinie Odry PLH020017 oraz OZW Bierutów PLH020065 znajdują się poza gruntami w zarządzie nadleśnictwa Oleśnica Śląska.
OZW GRĄDY W DOLINIE ODRY PLH020017
OZW Grądy w Dolinie Odry PLH020017
Typ ostoi: K (obszar mający znaczenie dla Wspólnoty częściowo przecinający się z obszarem specjalnej ochrony ptaków)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 8348,9 ha
Suma powierzchni wydzieleń: obszar znajduje się poza gruntami w zarządzie nadleśnictwa
Obszar obejmuje fragmenty doliny Odry o dużej mozaice siedlisk od suchych muraw i fragmentów borów po roślinność wodną i szuwarową starorzeczy i oczek wodnych. Duża część łęgów jest przekształcona w wyniku odcięcia od zalewów po obwałowaniu koryta rzeki, jednak w czasie dużych powodziach są one zalewane.
W obszarze znajduje się jeden z większych kompleksów leśnych (grądów i łęgów) w dolinie Odry, wraz z terenami łąkowymi, charakteryzujący się też dużą różnorodnością siedlisk podmokłych. Łącznie zidentyfikowano tu 11 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 16 gatunków z Załącznika II tej dyrektywy. Szczególnie bogata jest roślinność wodna i mokradłowa. Na tym terenie znajduje się m.in. jedno z najlepiej zachowanych stanowisk kotewki orzecha wodnego Trapa natans w dolinie Odry. Cenna jest też flora łąkowa.).
Do najpoważniejszych zagrożeń dla tego terenu należą: naturalna sukcesja w wyniku zaprzestania użytkowania fitocenoz łąkowych i pastwiskowych, zaorywanie łąk, zręby zupełne i osuszanie podmokłych fragmentów lasów, eksploatacja piasku i żwiru, zanieczyszczenia wód powierzchniowych ściekami komunalnymi, dzikie wysypiska śmieci, niekontrolowana turystyka i wędkarstwo, inwestycje związane ze zmianą koryta Oławy, zamiana gruntów rolnych na działki budowlane. Dolina podlega również działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej, które dotyczą różnych fragmentów doliny rzecznej. Przy ich wykonywaniu powinna zostać zachowana dbałość o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny i nie pogorszenie stanu zachowania siedlisk przyrodniczych i gatunków, których ochrona jest celem utworzenia obszaru Natura 2000.
OZW OSTOJA NAD BARYCZĄ PLH020041
OZW Ostoja nad Baryczą PLH020041
Typ ostoi: K (obszar mający znaczenie dla Wspólnoty częściowo przecinający się z obszarem specjalnej ochrony ptaków)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 82026,4 ha
Suma powierzchni wydzieleń: 1079,94 ha
Obszar obejmuje rozległe bagniste obniżenie doliny Baryczy, która jest typową rzeką nizinną z wieloma dopływami, fragmentami terenów zalewowych i dobrze zachowanymi starorzeczami. W południowo zachodniej części obszaru znajdują się zalesione morenowe Wzgórza Twardogórskie. Obszar jest zróżnicowany, obejmuje kompleksy łąk zalewowych, stawów rybnych, pól uprawnych i rozległych terenów leśnych. O specyfice terenu decyduje bogata sieć hydrograficzna z licznymi kanałami, naturalnymi i sztucznymi ciekami wodnymi, stawami i mokradłami. Obszar znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy i pokrywa się częściowo (66,4%) z Obszarem Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Baryczy PLB02000.
Lasy ostoi tworzą dwa większe kompleksy: Lasy Milickie na zachodzie i Lasy Ostrzeszowskie na wschodzie. W pobliżu cieków wodnych zachowały się dobrze wykształcone cenne zbiorowiska leśne: największy kompleks łęgów jesionowo-olszowych w południowo-zachodniej Polsce, łęgi dębowo-wiązowo-jesionowe oraz starodrzewia grądowe i buczynowe. Zagrożeniem dla przedmiotów ochrony mogą być m.in.: regulacje i renowacje cieków wodnych, zalesianie i sukcesja roślinności na terenach otwartych, zwiększenie aktualnego pozyskania drewna w starodrzewach, likwidacja śródpolnych zadrzewień.
OZW Stawy w Borowej PLH020045
Typ ostoi: B (wydzielony obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, bez żadnych połączeń z innymi obszarami Natura 2000)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 188,7 ha
Suma powierzchni wydzieleń: 113,63 ha
Obszar położony jest na Równinie Oleśnickiej. Obejmuje cztery stawy rybne o powierzchni 15 ha stanowiące utrwalony element krajobrazu Równiny. Powstałe w XII-XIII wieku stawy są użytkowane w tradycyjny sposób do dnia dzisiejszego. Tradycyjne użytkowanie polega m.in. na okresowym spuszczaniu wody i odsłanianiu mulistego dna. W zasięgu ostoi znajduje się największe znane stanowisko koleantusa delikatnego Coleanthus subtilis w Polsce. Populacja liczy ponad 10000 osobników i charakteryzuje się bardzo wysokim potencjałem reprodukcyjnym. Typ siedliska przyrodniczego 3130 pokrywa od 10 do 90% całkowitej powierzchni obszaru w zależności od pory roku. Stwierdzono tu występowanie kilku rzadkich i chronionych gatunków roślin (namulnik brzegowy Limosella aquatica, mysiurek drobny Myosurus minimus, włosienicznik wodny Batrachium aquatile i włosienicznik skąpopręcikowy B. Trichophyllum). Według autorów Standardowego Formularza Danych konieczne jest przeprowadzenie inwentaryzacji faunistycznej obszaru.
Zagrożeniem dla obszaru może być zintensyfikowanie gospodarki stawowej lub inne zmiany w dotychczasowym zagospodarowaniu (np. zaniechanie regularnego spuszczania wody ze stawów). Również nawożenie okolicznych obszarów może zakłócić równowagę w siedlisku.
OZW Bierutów PLH020065
Typ ostoi: B (wydzielony obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, bez żadnych połączeń z innymi obszarami Natura 2000)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 223,5 ha.
Suma powierzchni wydzieleń: obszar znajduje się poza gruntami w zarządzie nadleśnictwa
Obszar stanowi kompleks łąk wilgotnych i zalewowych oraz pastwisk po obu stronach rzeki Widawy, w rejonie Kijowic, Kruszowic i Paczkowa. Około 18% powierzchni obszaru stanowią grunty orne. Do występujących na tym terenie siedlisk zalicza się: niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, zmiennowilgotne łąki trzęślicowe oraz ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne. Obszar ma kluczowe znaczenie dla przetrwania czerwończyka fioletka Lycaena helle na Dolnym Śląsku. Obejmuje ostatnie stanowisko gatunku w tym województwie potwierdzone po 1995 roku. Stanowisko to może stanowić łącznik między rejonem występowania gatunku w województwie opolskim (Namysłów), a dawno nie potwierdzanymi stanowiskami koło Oleśnicy. Obszar chroni rzadki już na Nizinie Śląskiej zespół łąk wilgotnych z rdestem wężownikiem Polygonum bistorta – rośliną żywicielską gąsienic czerwończyka fioletka. Obszar jest zagrożony przez zmianę sposobu użytkowania (zaoranie pod uprawy kukurydzy lub wierzby), przez meliorację oraz zmiany w stosunkach wodnych w dolinie Widawy na skutek planowanej budowy zbiornika retencyjnego koło Dziadowej Kłody. Ze względu na sąsiedztwo miasta i wiosek, występuje też zagrożenie skażenia ściekami i nawozami, składowania odpadów oraz wypalania traw na wiosnę.
OZW Kumaki Dobrej PLH020078
Typ ostoi: B (Wydzielony Projektowany Specjalny Obszary Ochrony, bez żadnych połączeń z innymi obszarami Natura 2000)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 2094,0 ha
Suma powierzchni wydzieleń: 1043,85 ha
Obszar obejmuje dolinę rzeki Dobrej na dwóch odcinkach, charakteryzujących się najwyższym nagromadzeniem walorów przyrodniczych, pomiędzy Bartkowem i Dobrzeniem oraz pomiędzy Dąbrowicą a Pawłowicami. Rzeka na opisywanym odcinku płynie przez obszar Niziny Śląskiej przez niemal całkowicie płaski teren pokryty osadami czwartorzędowymi. Dolina rzeki jest uregulowana, lecz występują tu liczne obniżenia terenu ze stagnując wodą oraz stawy hodowlane, co stwarza doskonałe warunki bytowe płazów.
Obszar ma kluczowe znaczenie dla ochrony płazów w regionie dolnośląskim - występują tu bardzo bogate i wysokie liczebnie populacje kumaka nizinnego Bombina bombina oraz traszki grzebieniastej Triturus cristatus. Dużym walorem są również stare dęby ze stanowiskami pachnicy dębowej Osmoderma eremita i kozioroga dębosza Cerambyx cerdo. Siedliska przyrodnicze oraz inne gatunki zwierząt grają mniejszą rolę wśród przedmiotów ochrony obszaru; do najbardziej interesujących należy zaliczyć zachowane zmiennowilgotne łąki trzęślicowe.
Główne zagrożenia dla tego obszaru generowane są poprzez:
- prowadzenie prac z zakresu ochrony przeciwpowodziowej nieuwzględniające charakterystyki ekologicznej i wymagań ochrony typu siedlisk występujących w obrębie międzywala;
- prowadzenie prac leśnych w siedliskach leśnych, nieuwzględniające wymagań ochrony danego typu siedliska, zwłaszcza usuwanie starych, próchniejących drzew (obecnie zagrożenie nie dotyczy lasów w zarządzie nadleśnictwa Oleśnica Śląska przyp. Autora);
- zaorywanie łąk i intensyfikacja gospodarki łąkarskiej;
- zalesianie łąk i polan;
- intensyfikacja gospodarki stawowej i niszczenie roślinności wodnej;
- intensyfikacja rolnictwa;
- funkcjonowanie rozległej piaskowni.
OZW LASY GRĘDZIŃSKIE PLH020081
OZW Lasy Grędzińskie PLH020081
Typ ostoi: B (wydzielony obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, bez żadnych połączeń z innymi obszarami Natura 2000)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 3087,5 ha
Suma powierzchni wydzieleń: 1240,33 ha
Obszar położony jest na Równinie Oleśnicko-Bierutowskiej, na terenie województwa dolnośląskiego, gmin Długołęka, Bierutów, Czernica, Jelcz-Laskowice, w obrębie doliny Widawy oraz terenów przylegających. Roślinność tego terenu jest zróżnicowana: występują tu grądy Galio-Carpinetum, łęgi nadrzeczne Ficario - Ulmetum oraz lasy aluwialne Fraxino -Alnetum. Nieleśną cześć szaty roślinnej tworzą między innymi fitocenozy ze związku Magnocaricion (Caricetum acutiformis, Caricetum gracilis, Phalaridetum arundinaceae), łąki wilgotne ze związku Calthion (Angelico-Cirsietum oleracei i Scirpetum silvatici) oraz łąki trzęślicowe (Selino-Molinietum) lub łąki świeże (Arrhentheretum elatioris, Alopecuretum pratensis).
Na terenie Lasów Grędzińskich nie stwierdzono gatunków roślin wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady nr 92/43/EWG. Występują tu jednak liczne gatunki chronione jak: goryczka wąskolistna Gentiana pneumonanthe, nasięźrzał pospolity Ophioglossum vulgatum, podkolan biały Platanthera bifolia, wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum i inne. Tereny położone w dolinie Widawy obfitują także w liczne mokradła z roślinnością szuwarową stanowiące cenne siedliska płazów i bezkręgowców z zał. II Dyrektywy. Na uwagę zasługują: szczególnie liczna populacja trzepli zielonej Ophiogomphus cecilia oraz jedno z czterech znanych obecnie z Dolnego Śląska stanowisk przeplatki aurinii Euphydryas aurinia; występują tu ponadto dwa gatunki modraszkowatych Lycaenidae, pachnica dębowa Osmoderma eremita i kozioróg dębosz Cerambyx cerdo. Fauna ssaków i płazów jest typowa dla niżowych dolin rzecznych Dolnego Śląska - występują tu traszka grzebieniasta Triturus cristatus, kumak nizinny Bombina bombina, wydra Lutra lutra i bóbr europejski Castor fiber.
Podstawowym zagrożeniem dla przyrody obszaru są przede wszystkim zmniejszanie powierzchni starodrzewi i wprowadzanie gatunków niezgodnie z siedliskiem. Niezwykle ważne są także potencjalne zmiany w obrębie koryta Widawy i ograniczenie jej wylewów (z uwagi na budowę zbiorników retencyjnych i stawów hodowlanych w górnym biegu rzeki na terenie województwa opolskiego). Regulacje samego koryta w obrębie obszaru są dopuszczalne tylko w minimalnym zakresie, związanym wyłącznie z zapewnieniem bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, jednak w miarę możliwości należy stosować alternatywne środki ochrony przeciwpowodziowej. Niekorzystnym zjawiskiem występującym w obszarze Lasów Grędzińskich jest sukcesja wtórna oraz ekspansja neofitów, głównie nawłoci późnej Solidago gigantea.
OZW DOLINA OLEŚNICY I POTOKU BOGUSZYCKIEGO PLH020091
OZW Dolina Oleśnicy i Potoku Boguszyckiego PLH020091
Typ ostoi: B (wydzielony obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, bez żadnych połączeń z innymi obszarami Natura 2000)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 1118,8 ha
Suma powierzchni wydzieleń: 522,11 ha
Obszar leży na północ od Oleśnicy, na Równinie Oleśnickiej będącej częścią Niziny Śląskiej. Jego kształt jest bardzo nieregularny, ponieważ obejmuje siedliska nad rzekami Oleśnicą oraz jej największym dopływem Potokiem Boguszyckim. Stanowi kompleks łąk kośnych wilgotnych i świeżych oraz szuwarów po obu stronach rzeki Oleśnicy i Potoku Boguszyckiego (źródło: SDF obszaru z 04.2009).
W obrębie OZW „Dolina Oleśnicy i Potoku Boguszyckiego" funkcjonują cztery użytki ekologiczne:
- „Mokradła Boguszyckie"
- „Olsy Spalickie"
- „Olsy Sokołowickie"
- „Las Boguszycki"
Jest on kluczowy dla przetrwania czerwończyka fioletka Lycaena helle na Dolnym Śląsku. Obejmuje jedno z dwóch stanowisk gatunku w tym województwie potwierdzone po 1995 roku oraz stanowisko stwierdzone w latach 80-tych XX w. Stanowiska te stanowią najbardziej na zachód wysuniętą wyspę zasięgu na Równinie Oleśnickiej. Obszar chroni rzadkie już na Nizinie Śląskiej zespoły ekstensywnych łąk wilgotnych (świeżych, kaczeńcowych i trzęślicowych) z rdestem wężownikiem Polygonum bistorta – rośliną żywicielską gąsienic czerwończyka fioletka. Dodatkowo wartość ostoi podwyższa obecność licznych populacji trzepli zielonej Ophiogomphus cecilia, pachnicy dębowej Osmoderma eremita, czerwończyka nieparka Lycaena dispar, kumaka nizinnego Bombina bombina, wydry Lutra lutra i bobra europejskiego Castor fiber. Cenne są również dobrze zachowane na terenie obszaru płaty priorytetowych łęgów olszowo-jesionowych stanowiących końcowe ogniwo sukcesji w dolinach Oleśnicy i Potoku Boguszyckiego.
Obszar jest zagrożony przez zmianę sposobu użytkowania (zaoranie pod uprawy kukurydzy lub wierzby), przez meliorację oraz zmiany w stosunkach wodnych w dolinie Oleśnicy wskutek budowy stawów prywatnych oraz obwodnicy drogowej miasta Oleśnica, a w przyszłości projektowanego zbiornika retencyjnego na rzece Oleśnicy. Ze względu na sąsiedztwo miasta i wiosek, występuje zagrożenie skażenia ściekami i nawozami, składowania odpadów, jak też wypalania traw na wiosnę. Istotnym problemem jest zaniechanie użytkowania i zarastanie łąk przez olszę czarną Alnus glutinosa, wierzby Salix, trzcinę Phragmites, nawłoć późną Solidago gigantea, sadźca konopiastego Eupatorium cannabinum, wiązówkę błotną Filipendula ulmaria i ostrożenia polnego Cirsium arvense. Zwiększa się również presja miejscowej ludności poprzez zabudowę i ruch weekendowy.
OZW LEŚNE STAWKI KOŁO GOSZCZA PLH020101
OZW Leśne stawki koło Goszcza PLH020101
Typ ostoi: B (wydzielony obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, bez żadnych połączeń z innymi obszarami Natura 2000)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 111,9 ha
Suma powierzchni wydzieleń: 144,81 ha
Obszar zlokalizowany jest w dolinie potoku, na którym założono kilka stawów rybnych. Obejmuje on również piaszczyste skarpy tworzące brzegi doliny strumienia, porośnięte głównie przez drzewostany sosnowe.
W obrębie OZW Leśne stawki koło Goszcza funkcjonuje użytek ekologiczny „Leśne Stawki koło Goszcza".
Obszar jest podstawowym obecnie miejscem reintrodukcji żółwia błotnego Emys orbicularis na Dolnym Śląsku. Stanowi także istotne uzupełnienie luki w rozmieszczeniu czerwończyka nieparka Lycaena dispar w sieci Natura 2000 pomiędzy doliną Baryczy od północy a ostojami w okolicach Oleśnicy od południa. Bezpośrednim zagrożeniem może być tępienie żółwi przez użytkowników stawów rybnych oraz regulacja i utwardzanie koryta potoku.
OSO Dolina Baryczy PLB020001
Typ ostoi: J (obszar specjalnej ochrony ptaków, częściowo przecinający się z obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty)
Powierzchnia wg SDF obszaru: 55516,8 ha
Suma powierzchni wydzieleń: 920,09 ha
Obszar obejmuje dolinę Baryczy pomiędzy Żmigrodem a okolicami Przygodzic. Występuje tu pięć dużych i pięć małych kompleksów stawów rybnych wraz z otaczającymi łąkami, gruntami ornymi, mokradłami i lasami. W związku z prowadzoną hodowlą ryb, w sąsiedztwie odstrzeliwane są ptaki rybożerne (czaple, kormorany). Obszar znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy i pokrywa się z projektowanym Specjalnym Obszarem Ochrony Siedlisk Ostoja nad Baryczą PLH020041. Występuje tu co najmniej 20 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 8 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: bączek Ixobrychus minutus, bąk Botaurus stellaris, bielik Haliaeetus albicilla, błotniak stawowy Circus aeruginosus, bocian czarny Ciconia nigra, kania czarna Milvus migrans, łabędź krzykliwy Cygnus cygnus, podgorzałka Aythya nyroca, rybitwa czarna Chlidonias niger, rybitwa rzeczna Sterna hirundo, zielonka Porzana parva, zimorodek Alcedo atthis, perkoz dwuczuby Podiceps cristatus, perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena, łabędź niemy Cygnus olor, gęgawa Anser anser, cyranka Anas querquedula, czernica Aythya fuligula, krakwa Anas strepera, pustułka Falco tinnunculus, łyska Fulica atra, wodnik Rallus aquaticus, rycyk Limosa limosa, brzegówka Riparia riparia, brzęczka Locustella luscinioides. W okresie wędrówek występuje tu co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego następujących gatunków ptaków: żuraw Grus grus, gęś zbożowa Anser fabalis (>4%). Ponadto spotykane są stada gęgawy Anser anser do 1300 osobników i mieszane stada gęsi w ilości do 33000 osobników. W okresie zimy występuje tu co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego następujących gatunków ptaków: gęś zbożowa Anser fabalis, mieszane stada gęsi do 20000 osobników; łabędź krzykliwy Cygnus cygnus zimuje do 150 osobników; ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach powyżej 20000 osobników.
Podstawowym zagrożeniem dla ptaków jest zarówno zaniechanie, jak i intensyfikacja gospodarki stawowej, a w partiach zajętych przez użytki zielone - zaniechanie użytkowania pastwiskowo-łąkarskiego.