Ochrona lasu

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

 

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:
• biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
• abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
• antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Przeczytaj więcej o ochronie lasu

Zagrożenia biotyczne
Choroby grzybowe
Na terenie Nadleśnictwa Oleśnica Śląska choroby aparatu asymilacyjnego nie występują. Z chorób pędów na terenie nadleśnictwa występuje jedynie zamieranie jesiona na terenie obrębu leśnego Oleśnica w leśnictwach Kątna, Szczodre, Nieciszów i Zbytowa oraz leśnictwach Drożęcin i Goszcz w obrębie Goszcz i jednostkowo w pozostałych leśnictwach. Choroby pni spowodowane są przez opieńkę, która występuje nie tylko w starszych drzewostanach, ale także i w uprawach.

Szkodniki owadzie upraw i młodników
Szkodnikiem owadzim upraw i młodników z liczniej występujących jest smolik występujący w leśnictwach Sosnówka i Ligota Polska oraz sieciech niegłębek występujący w leśnictwie Sokołowice.

W okresie gospodarczym od 2003 roku licznie notowano występowanie szkodniki systemów korzeniowych sadzonek w uprawach i plantacji nasiennej w leśnictwie Strzelce. Sytuacja ta nasiliła się po huraganie z 30 maja 2005 roku gdy znacznie zastała odsłonięta powierzchnia leśna, która znajdowała się w pobliżu pól rolnych a w szczególności w leśnictwach: Sokołowice, Ligota Polska i Ostrowina.

Szkodniki pierwotne
Na terenie Nadleśnictwa Oleśnica Śląska są to szkody spowodowane głównie przez żerowanie chrabąszcza majowego i kasztanowca w drzewostanach dębowych, położonych w pobliżu upraw rolnych w leśnictwach Ostrowina, Ligota Polska i Sokołowice oraz na plantacji nasiennej modrzewiowej w leśnictwie Strzelce.

Szkodniki wtórne
W wyniku identyfikacji stałych ognisk gradacyjnych owadów, można stwierdzić że na przestrzeni 10-lecia nie stwierdzono trwałego zagrożenia ze strony szkodników wtórnych.

Gryzonie
W warunkach Nadleśnictwa Oleśnica Śląska gryzonie stanowią lokalne zagrożenia drzewostanów. W minionym okresie gospodarczym nie odnotowano występowanie szkód na większą skalę.

uszkodzenia od zwierzyny fot. J. Liszczyk

Zwierzyna
W Nadleśnictwie Oleśnica Śląska istotnym powodem powstawania uszkodzeń w uprawach i młodnikach jest zwierzyna płowa. Głównie jest to wynikiem utrzymywania wysokich stanów zwierzyny w poszczególnych obwodach łowieckich.

Zagrożenia abiotyczne

Czynniki klimatyczne
Uszkodzenia od wiatru mają głównie charakter mechaniczny. Z zabiegów zabezpieczających drzewostany przed wystąpieniem szkód powodowanych przez wiatr nadleśnictwo wykonuje między innymi następujące zabiegi ograniczające powstawanie rozmiaru uszkodzeń:

  • maksymalne wykorzystanie odnowień naturalnych,
  • zwiększanie różnorodności biologicznej drzewostanów,
  • ograniczenie mechanicznych uszkodzeń w trakcie wykonywania zabiegów hodowlanych,
  • przestrzeganie zasad minimum sanitarnego lasu.

Największe szkody z tytułu śniegołomów występują w drzewostanach II klasy wieku na gruntach porolnych. W ramach profilaktyki nadleśnictwo podjęło takie czynności zwiększające odporność jak:

  • maksymalne popieranie odnowień naturalnych,
  • pielęgnowanie stabilności drzewostanów,
  • dostosowanie składów gatunkowych drzewostanów do właściwości siedlisk,
  • systematyczne i terminowe wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych.

Szkody powodowane przez podtopienia wodami rzeki Widawa występują w czasie obfitych opadów deszczu lub przez tzw. "cofki" na rzece Odrze. Podtopienia mają charakter okresowy na obrębie leśnym Oleśnica w leśnictwach Zbytowa, Kątna i Nieciszów. Nadleśnictwo Oleśnica Śląska nie ma wpływu na te czynniki, aby te zalewane tereny były bardziej udrożnione. Cofanie wody w rzece Odra najczęściej występuje w okresie obfitych opadów deszczu i wczesnej wiosny w czasie spływania kry. Obszary stale podtapiane zostaną uwidocznione na mapie przeglądowej ochrony lasu.

Susze są to szkody powodowane w uprawach świeżo posadzonych 1 - 4 letnich przez więdnięcie całych sadzonek w szczególności sadzonek 2 i 3 letnich słabo ukorzenionych. Największe szkody powstają w okresach II i III dekady maja, czerwca i na przełomie lipca i sierpnia.

  drzewostan uszkodzony przez wiosenne przymrozki fot. J. Liszczyk  

Przymrozki późne powstają najczęściej w maju. Powstające szkody mają charakter "zważenia" liści u gatunków takich jak dąb, buk, a gatunków iglastych daglezja i świerk. Szczególne znaczenie jest występowanie przymrozków późnych na szkółce w Grochowie, gdzie ma charakter "zważenia" całych siewów.

Zagrożenia antropogeniczne

Czynniki antropogeniczne to zanieczyszczenia powietrza, wód i gleby, pożary lasu, szkodnictwo leśne. Teren w zasięgu działania Nadleśnictwa Oleśnica Śląska został zaliczony do I strefy uszkodzeń słabych. Do szkód spowodowanych przez człowieka w środowisku leśnym należą:

  • powstawanie pożarów,
  • wycinka i kradzieże drewna,
  • kradzieże sadzonek z upraw leśnych,
  • wywożenie do lasu śmieci przez miejscową ludność,
  • zaśmiecanie lasów przez turystów i grzybiarzy,
  • wyrzucanie śmieci z samochodów w trakcie przejazdu przez tereny leśne,
  • kłusownictwo i wnykarstwo,
  • nadmierna penetracja lasów w okresie zbioru jagód i grzybów,
  • niszczenie urządzeń turystycznych, tablic informacyjnych i ostrzegawczych,
  • płoszenie zwierzyny,
  • niszczenie stanowisk roślin chronionych